Sacred Texts  Hinduism  Index  Book 4 Index  Previous  Next 

The Ramayana Book 4

Chapter 22

1 vīkṣamāṇas tu mandāsuḥ sarvato mandam ucchvasan
ādāv eva tu sugrīvaṃ dadarśa tv ātmajāgrataḥ
2 taṃ prāptavijayaṃ vālī sugrīvaṃ plavageśvaram
ābhāṣya vyaktayā vācā sasneham idam abravīt
3 sugrīvadoṣeṇa na māṃ gantum arhasi kilbiṣāt
kṛṣyamāṇaṃ bhaviṣyeṇa buddhimohena māṃ balāt
4 yugapadvihitaṃ tāta na manye sukham āvayoḥ
sauhārdaṃ bhrātṛyuktaṃ hi tad idaṃ jātam anyathā
5 pratipadya tvam adyaiva rājyam eṣāṃ vanaukasām
mām apy adyaiva gacchantaṃ viddhi vaivasvatakṣayam
6 jīvitaṃ ca hi rājyaṃ ca śriyaṃ ca vipulām imām
prajahāmy eṣa vai tūrṇaṃ mahac cāgarhitaṃ yaśaḥ
7 asyāṃ tv aham avasthāyāṃ vīra vakṣyāmi yad vacaḥ
yady apy asukaraṃ rājan kartum eva tad arhasi
8 sukhārhaṃ sukhasaṃvṛddhaṃ bālam enam abāliśam
bāṣpapūrṇamukhaṃ paśya bhūmau patitam aṅgadam
9 mama prāṇaiḥ priyataraṃ putraṃ putram ivaurasaṃ
mayā hīnam ahīnārthaṃ sarvataḥ paripālaya
10 tvam apy asya hi dātā ca paritrātā ca sarvataḥ
bhayeṣv abhayadaś caiva yathāhaṃ plavageśvara
11 eṣa tārātmajaḥ śrīmāṃs tvayā tulyaparākramaḥ
rakṣasāṃ tu vadhe teṣām agratas te bhaviṣyati
12 anurūpāṇi karmāṇi vikramya balavān raṇe
kariṣyaty eṣa tāreyas tarasvī taruṇo 'ṅgadaḥ
13 suṣeṇaduhitā ceyam arthasūkṣmaviniścaye
autpātike ca vividhe sarvataḥ pariniṣṭhitā
14 yad eṣā sādhv iti brūyāt kāryaṃ tan muktasaṃśayam
na hi tārāmataṃ kiṃ cid anyathā parivartate
15 rāghavasya ca te kāryaṃ kartavyam aviśaṅkayā
syād adharmo hy akaraṇe tvāṃ ca hiṃsyād vimānitaḥ
16 imāṃ ca mālām ādhatsva divyāṃ sugrīvakāñcanīm
udārā śrīḥ sthitā hy asyāṃ saṃprajahyān mṛte mayi
17 ity evam uktaḥ sugrīvo vālinā bhrātṛsauhṛdāt
harṣaṃ tyaktvā punar dīno grahagrasta ivoḍurāṭ
18 tad vālivacanāc chāntaḥ kurvan yuktam atandritaḥ
jagrāha so 'bhyanujñāto mālāṃ tāṃ caiva kāñcanīm
19 tāṃ mālāṃ kāñcanīṃ dattvā vālī dṛṣṭvātmajaṃ sthitam
saṃsiddhaḥ pretya bhāvāya snehād aṅgadam abravīt
20 deśakālau bhajasvādya kṣamamāṇaḥ priyāpriye
sukhaduḥkhasahaḥ kāle sugrīvavaśago bhava
21 yathā hi tvaṃ mahābāho lālitaḥ satataṃ mayā
na tathā vartamānaṃ tvāṃ sugrīvo bahu maṃsyate
22 māsyāmitrair gataṃ gaccher mā śatrubhir ariṃdama
bhartur arthaparo dāntaḥ sugrīvavaśago bhava
23 na cātipraṇayaḥ kāryaḥ kartavyo 'praṇayaś ca te
ubhayaṃ hi mahādoṣaṃ tasmād antaradṛg bhava
24 ity uktvātha vivṛttākṣaḥ śarasaṃpīḍito bhṛśam
vivṛtair daśanair bhīmair babhūvotkrāntajīvitaḥ
25 hate tu vīre plavagādhipe tadā; plavaṃgamās tatra na śarma lebhire
vanecarāḥ siṃhayute mahāvane; yathā hi gāvo nihate gavāṃ patau
26 tatas tu tārā vyasanārṇava plutā; mṛtasyā bhartur vadanaṃ samīkṣya sā
jagāma bhūmiṃ parirabhya vālinaṃ; mahādrumaṃ chinnam ivāśritā latā


Next: Chapter 23