Sacred Texts
Hinduism
Index
Book 4 Index
Previous
Next
The Ramayana Book 4
Chapter 34
1
tathā bruvāṇaṃ saumitriṃ pradīptam iva tejasā
abravīl lakṣmaṇaṃ tārā tārādhipanibhānanā
2
naivaṃ lakṣmaṇa vaktavyo nāyaṃ paruṣam arhati
harīṇām īśvaraḥ śrotuṃ tava vaktrād viśeṣataḥ
3
naivākṛtajñaḥ sugrīvo na śaṭho nāpi dāruṇaḥ
naivānṛtakatho vīra na jihmaś ca kapīśvaraḥ
4
upakāraṃ kṛtaṃ vīro nāpy ayaṃ vismṛtaḥ kapiḥ
rāmeṇa vīra sugrīvo yad anyair duṣkaraṃ raṇe
5
rāmaprasādāt kīrtiṃ ca kapirājyaṃ ca śāśvatam
prāptavān iha sugrīvo rumāṃ māṃ ca paraṃtapa
6
suduḥkhaṃ śāyitaḥ pūrvaṃ prāpyedaṃ sukham uttamam
prāptakālaṃ na jānīte viśvāmitro yathā muniḥ
7
ghṛtācyāṃ kila saṃsakto daśavarṣāṇi lakṣmaṇa
aho 'manyata dharmātmā viśvāmitro mahāmuniḥ
8
sa hi prāptaṃ na jānīte kālaṃ kālavidāṃ varaḥ
viśvāmitro mahātejāḥ kiṃ punar yaḥ pṛthagjanaḥ
9
dehadharmaṃ gatasyāsya pariśrāntasya lakṣmaṇa
avitṛptasya kāmeṣu rāmaḥ kṣantum ihārhati
10
na ca roṣavaśaṃ tāta gantum arhasi lakṣmaṇa
niścayārtham avijñāya sahasā prākṛto yathā
11
sattvayuktā hi puruṣās tvadvidhāḥ puruṣarṣabha
avimṛśya na roṣasya sahasā yānti vaśyatām
12
prasādaye tvāṃ dharmajña sugrīvārthe samāhitā
mahān roṣasamutpannaḥ saṃrambhas tyajyatām ayam
13
rumāṃ māṃ kapirājyaṃ ca dhanadhānyavasūni ca
rāmapriyārthaṃ sugrīvas tyajed iti matir mama
14
samāneṣvyati sugrīvaḥ sītayā saha rāghavam
śaśāṅkam iva rohiṣyā nihatvā rāvaṇaṃ raṇe
15
śatakoṭisahasrāṇi laṅkāyāṃ kila rakṣasām
ayutāni ca ṣaṭtriṃśat sahasrāṇi śatāni ca
16
ahatvā tāṃś ca durdharṣān rākṣasān kāmarūpiṇaḥ
na śakyo rāvaṇo hantuṃ yena sā maithilī hṛtā
17
te na śakyā raṇe hantum asahāyena lakṣmaṇa
rāvaṇaḥ krūrakarmā ca sugrīveṇa viśeṣataḥ
18
evam ākhyātavān vālī sa hy abhijño harīśvaraḥ
āgamas tu na me vyaktaḥ śravāt tasya bravīmy aham
19
tvatsahāyanimittaṃ vai preṣitā haripuṃgavāḥ
ānetuṃ vānarān yuddhe subahūn hariyūthapān
20
tāṃś ca pratīkṣamāṇo 'yaṃ vikrāntān sumahābalān
rāghavasyārthasiddhyarthaṃ na niryāti harīśvaraḥ
21
kṛtā tu saṃsthā saumitre sugrīveṇa yathāpurā
adya tair vānarair sarvair āgantavyaṃ mahābalaiḥ
22
ṛkṣakoṭisahasrāṇi golāṅgūlaśatāni ca
adya tvām upayāsyanti jahi kopam ariṃdama
koṭyo 'nekās tu kākutstha kapīnāṃ dīptatejasām
23
tava hi mukham idaṃ nirīkṣya kopāt; kṣatajanibhe nayane nirīkṣamāṇāḥ
harivaravanitā na yānti śāntiṃ; prathamabhayasya hi śaṅkitāḥ sma sarvāḥ
Next: Chapter 35