Sacred Texts
Hinduism
Index
Book 4 Index
Previous
Next
The Ramayana Book 4
Chapter 37
1
pratigṛhya ca tat sarvam upānayam upāhṛtam
vānarān sāntvayitvā ca sarvān eva vyasarjayat
2
visarjayitvā sa harīñ śūrāṃs tān kṛtakarmaṇaḥ
mene kṛtārtham ātmānaṃ rāghavaṃ ca mahābalam
3
sa lakṣmaṇo bhīmabalaṃ sarvavānarasattamam
abravīt praśritaṃ vākyaṃ sugrīvaṃ saṃpraharṣayan
kiṣkindhāyā viniṣkrāma yadi te saumya rocate
4
tasya tadvacanaṃ śrutvā lakṣmaṇasya subhāṣitam
sugrīvaḥ paramaprīto vākyam etad uvāca ha
5
evaṃ bhavatu gacchāmaḥ stheyaṃ tvacchāsane mayā
tam evam uktvā sugrīvo lakṣmaṇaṃ śubhalakṣmaṇam
6
visarjayām āsa tadā tārām anyāś ca yoṣitaḥ
etety uccair harivarān sugrīvaḥ samudāharat
7
tasya tadvacanaṃ śrutvā harayaḥ śīghram āyayuḥ
baddhāñjalipuṭāḥ sarve ye syuḥ strīdarśanakṣamāḥ
8
tān uvāca tataḥ prāptān rājārkasadṛśaprabhaḥ
upasthāpayata kṣipraṃ śibikāṃ mama vānarāḥ
9
śrutvā tu vacanaṃ tasya harayaḥ śīghravikramāḥ
samupasthāpayām āsuḥ śibikāṃ priyadarśanām
10
tām upasthāpitāṃ dṛṣṭvā śibikāṃ vānarādhipaḥ
lakṣmaṇāruhyatāṃ śīghram iti saumitrim abravīt
11
ity uktvā kāñcanaṃ yānaṃ sugrīvaḥ sūryasaṃnibham
bṛhadbhir haribhir yuktam āruroha salakṣmaṇaḥ
12
pāṇḍureṇātapatreṇa dhriyamāṇena mūrdhani
śuklaiś ca bālavyajanair dhūyamānaiḥ samantataḥ
13
śaṅkhabherīninādaiś ca bandibhiś cābhivanditaḥ
niryayau prāpya sugrīvo rājyaśriyam anuttamām
14
sa vānaraśatais tīṣkṇair bahubhiḥ śastrapāṇibhiḥ
parikīrṇo yayau tatra yatra rāmo vyavasthitaḥ
15
sa taṃ deśam anuprāpya śreṣṭhaṃ rāmaniṣevitam
avātaran mahātejāḥ śibikāyāḥ salakṣmaṇaḥ
16
āsādya ca tato rāmaṃ kṛtāñjalipuṭo 'bhavat
kṛtāñjalau sthite tasmin vānarāś cabhavaṃs tathā
17
taṭākam iva tad dṛṣṭvā rāmaḥ kuḍmalapaṅkajam
vānarāṇāṃ mahat sainyaṃ sugrīve prītimān abhūt
18
pādayoḥ patitaṃ mūrdhnā tam utthāpya harīśvaram
preṃṇā ca bahumānāc ca rāghavaḥ pariṣasvaje
19
pariṣvajya ca dharmātmā niṣīdeti tato 'bravīt
taṃ niṣaṇṇaṃ tato dṛṣṭvā kṣitau rāmo 'bravīd vacaḥ
20
dharmam arthaṃ ca kāmaṃ ca kāle yas tu niṣevate
vibhajya satataṃ vīra sa rājā harisattama
21
hitvā dharmaṃ tathārthaṃ ca kāmaṃ yas tu niṣevate
sa vṛkṣāgre yathā suptaḥ patitaḥ pratibudhyate
22
amitrāṇāṃ vadhe yukto mitrāṇāṃ saṃgrahe rataḥ
trivargaphalabhoktā tu rājā dharmeṇa yujyate
23
udyogasamayas tv eṣa prāptaḥ śatruvināśana
saṃcintyatāṃ hi piṅgeśa haribhiḥ saha mantribhiḥ
24
evam uktas tu sugrīvo rāmaṃ vacanam abravīt
25
pranaṣṭā śrīś ca kīrtiś ca kapirājyaṃ ca śāśvatam
tvatprasādān mahābāho punaḥ prāptam idaṃ mayā
26
tava devaprasadāc ca bhrātuś ca jayatāṃ vara
kṛtaṃ na pratikuryād yaḥ puruṣāṇāṃ sa dūṣakaḥ
27
ete vānaramukhyāś ca śataśaḥ śatrusūdana
prāptāś cādāya balinaḥ pṛthivyāṃ sarvavānarān
28
ṛkṣāś cāvahitāḥ śūrā golāṅgūlāś ca rāghava
kāntāra vanadurgāṇām abhijñā ghoradarśanāḥ
29
devagandharvaputrāś ca vānarāḥ kāmarūpiṇaḥ
svaiḥ svaiḥ parivṛtāḥ sainyair vartante pathi rāghava
30
śataiḥ śatasahasraiś ca koṭibhiś ca plavaṃgamāḥ
ayutaiś cāvṛtā vīrā śaṅkubhiś ca paraṃtapa
31
arbudair arbudaśatair madhyaiś cāntaiś ca vānarāḥ
samudraiś ca parārdhaiś ca harayo hariyūthapāḥ
32
āgamiṣyanti te rājan mahendrasamavikramāḥ
merumandarasaṃkāśā vindhyamerukṛtālayāḥ
33
te tvām abhigamiṣyanti rākṣasaṃ ye sabāndhavam
nihatya rāvaṇaṃ saṃkhye hy ānayiṣyanti maithilīm
34
tatas tam udyogam avekṣya buddhimān; haripravīrasya nideśavartinaḥ
babhūva harṣād vasudhādhipātmajaḥ; prabuddhanīlotpalatulyadarśanaḥ
Next: Chapter 38