Sacred Texts
Hinduism
Index
Book 4 Index
Previous
Next
The Ramayana Book 4
Chapter 49
1
saha tārāṅgadābhyāṃ tu saṃgamya hanumān kapiḥ
vicinoti sma vindhyasya guhāś ca gahanāni ca
2
siṃhaśārdūlajuṣṭāś ca guhāś ca paritas tathā
viṣameṣu nagendrasya mahāprasravaṇeṣu ca
3
teṣāṃ tatraiva vasatāṃ sa kālo vyatyavartata
4
sa hi deśo duranveṣo guhā gahanavān mahān
tatra vāyusutaḥ sarvaṃ vicinoti sma parvatam
5
paraspareṇa rahitā anyonyasyāvidūrataḥ
gajo gavākṣo gavayaḥ śarabho gandhamādanaḥ
6
maindaś ca dvividaś caiva hanumāñ jāmbavān api
aṅgado yuvarājaś ca tāraś ca vanagocaraḥ
7
girijālāvṛtān deśān mārgitvā dakṣiṇāṃ diśam
kṣutpipāsā parītāś ca śrāntāś ca salilārthinaḥ
avakīrṇaṃ latāvṛkṣair dadṛśus te mahābilam
8
tataḥ krauñcāś ca haṃsāś ca sārasāś cāpi niṣkraman
jalārdrāś cakravākāś ca raktāṅgāḥ padmareṇubhiḥ
9
tatas tad bilam āsādya sugandhi duratikramam
vismayavyagramanaso babhūvur vānararṣabhāḥ
10
saṃjātapariśaṅkās te tad bilaṃ plavagottamāḥ
abhyapadyanta saṃhṛṣṭās tejovanto mahābalāḥ
11
tataḥ parvatakūṭābho hanumān mārutātmajaḥ
abravīd vānarān sarvān kāntāra vanakovidaḥ
12
girijālāvṛtān deśān mārgitvā dakṣiṇāṃ diśam
vayaṃ sarve pariśrāntā na ca paśyāmi maithilīm
13
asmāc cāpi bilād dhaṃsāḥ krauñcāś ca saha sārasaiḥ
jalārdrāś cakravākāś ca niṣpatanti sma sarvaśaḥ
14
nūnaṃ salilavān atra kūpo vā yadi vā hradaḥ
tathā ceme biladvāre snigdhās tiṣṭhanti pādapāḥ
15
ity uktās tad bilaṃ sarve viviśus timirāvṛtam
acandrasūryaṃ harayo dadṛśū romaharṣaṇam
16
tatas tasmin bile durge nānāpādapasaṃkule
anyonyaṃ saṃpariṣvajya jagmur yojanam antaram
17
te naṣṭasaṃjñās tṛṣitāḥ saṃbhrāntāḥ salilārthinaḥ
paripetur bile tasmin kaṃ cit kālam atandritāḥ
18
te kṛśā dīnavadanāḥ pariśrāntāḥ plavaṃgamāḥ
ālokaṃ dadṛśur vīrā nirāśā jīvite tadā
19
tatas taṃ deśam āgamya saumyaṃ vitimiraṃ vanam
dadṛśuḥ kāñcanān vṛkṣān dīptavaiśvānaraprabhān
20
sālāṃs tālāṃś ca puṃnāgān kakubhān vañjulān dhavān
campakān nāgavṛkṣāṃś ca karṇikārāṃś ca puṣpitān
21
taruṇādityasaṃkāśān vaidūryamayavedikān
nīlavaidūryavarṇāś ca padminīḥ patagāvṛtāḥ
22
mahadbhiḥ kāñcanair vṛkṣair vṛtaṃ bālārka saṃnibhaiḥ
jātarūpamayair matsyair mahadbhiś ca sakacchapaiḥ
23
nalinīs tatra dadṛśuḥ prasannasalilāyutāḥ
kāñcanāni vimānāni rājatāni tathaiva ca
24
tapanīyagavākṣāṇi muktājālāvṛtāni ca
haimarājatabhaumāni vaidūryamaṇimanti ca
25
dadṛśus tatra harayo gṛhamukhyāni sarvaśaḥ
puṣpitān phalino vṛkṣān pravālamaṇisaṃnibhān
26
kāñcanabhramarāṃś caiva madhūni ca samantataḥ
maṇikāñcanacitrāṇi śayanāny āsanāni ca
27
mahārhāṇi ca yānāni dadṛśus te samantataḥ
haimarājatakāṃsyānāṃ bhājanānāṃ ca saṃcayān
28
agarūṇāṃ ca divyānāṃ candanānāṃ ca saṃcayān
śucīny abhyavahāryāṇi mūlāni ca phalāni ca
29
mahārhāṇi ca pānāni madhūni rasavanti ca
divyānām ambarāṇāṃ ca mahārhāṇāṃ ca saṃcayān
kambalānāṃ ca citrāṇām ajinānāṃ ca saṃcayān
30
tatra tatra vicinvanto bile tatra mahāprabhāḥ
dadṛśur vānarāḥ śūrāḥ striyaṃ kāṃ cid adūrataḥ
31
tāṃ dṛṣṭvā bhṛśasaṃtrastāś cīrakṛṣṇājināmbarām
tāpasīṃ niyatāhārāṃ jvalantīm iva tejasā
32
tato hanūmān girisaṃnikāśaḥ; kṛtāñjalis tām abhivādya vṛddhām
papraccha kā tvaṃ bhavanaṃ bilaṃ ca; ratnāni cemāni vadasva kasya
Next: Chapter 50