Sacred Texts  Hinduism  Index  Book 4 Index  Previous  Next 

The Ramayana Book 4

Chapter 52

1 evam uktaḥ śubhaṃ vākyaṃ tāpasyā dharmasaṃhitam
uvāca hanumān vākyaṃ tām aninditaceṣṭitām
2 śaraṇaṃ tvāṃ prapannāḥ smaḥ sarve vai dharmacāriṇi
yaḥ kṛtaḥ samayo 'smākaṃ sugrīveṇa mahātmanā
sa tu kālo vyatikrānto bile ca parivartatām
3 sā tvam asmād bilād ghorād uttārayitum arhasi
4 tasmāt sugrīvavacanād atikrāntān gatāyuṣaḥ
trātum arhasi naḥ sarvān sugrīvabhayaśaṅkitān
5 mahac ca kāryam asmābhiḥ kartavyaṃ dharmacāriṇi
tac cāpi na kṛtaṃ kāryam asmābhir iha vāsibhiḥ
6 evam uktā hanumatā tāpasī vākyam abravīt
jīvatā duṣkaraṃ manye praviṣṭena nivartitum
7 tapasas tu prabhāvena niyamopārjitena ca
sarvān eva bilād asmād uddhariṣyāmi vānarān
8 nimīlayata cakṣūṃṣi sarve vānarapuṃgavāḥ
na hi niṣkramituṃ śakyam animīlitalocanaiḥ
9 tataḥ saṃmīlitāḥ sarve sukumārāṅgulaiḥ karaiḥ
sahasā pidadhur dṛṣṭiṃ hṛṣṭā gamanakāṅkṣiṇaḥ
10 vānarās tu mahātmāno hastaruddhamukhās tadā
nimeṣāntaramātreṇa bilād uttāritās tayā
11 tatas tān vānarān sarvāṃs tāpasī dharmacāriṇī
niḥsṛtān viṣamāt tasmāt samāśvāsyedam abravīt
12 eṣa vindhyo giriḥ śrīmān nānādrumalatāyutaḥ
eṣa prasavaṇaḥ śailaḥ sāgaro 'yaṃ mahodadhiḥ
13 svasti vo 'stu gamiṣyāmi bhavanaṃ vānararṣabhāḥ
ity uktvā tad bilaṃ śrīmat praviveśa svayaṃprabhā
14 tatas te dadṛśur ghoraṃ sāgaraṃ varuṇālayam
apāram abhigarjantaṃ ghorair ūrmibhir ākulam
15 mayasya māyā vihitaṃ giridurgaṃ vicinvatām
teṣāṃ māso vyatikrānto yo rājñā samayaḥ kṛtaḥ
16 vindhyasya tu gireḥ pāde saṃprapuṣpitapādape
upaviśya mahābhāgāś cintām āpedire tadā
17 tataḥ puṣpātibhārāgrāṁl latāśatasamāvṛtān
drumān vāsantikān dṛṣṭvā babhūvur bhayaśaṅkitāḥ
18 te vasantam anuprāptaṃ prativedya parasparam
naṣṭasaṃdeśakālārthā nipetur dharaṇītale
19 sa tu siṃharṣabha skandhaḥ pīnāyatabhujaḥ kapiḥ
yuvarājo mahāprājña aṅgado vākyam abravīt
20 śāsanāt kapirājasya vayaṃ sarve vinirgatāḥ
māsaḥ pūrṇo bilasthānāṃ harayaḥ kiṃ na budhyate
21 tasminn atīte kāle tu sugrīveṇa kṛte svayam
prāyopaveśanaṃ yuktaṃ sarveṣāṃ ca vanaukasām
22 tīkṣṇaḥ prakṛtyā sugrīvaḥ svāmibhāve vyavasthitaḥ
na kṣamiṣyati naḥ sarvān aparādhakṛto gatān
23 apravṛttau ca sītāyāḥ pāpam eva kariṣyati
tasmāt kṣamam ihādyaiva prāyopaviśanaṃ hi naḥ
24 tyaktvā putrāṃś ca dārāṃś ca dhanāni ca gṛhāṇi ca
yāvan na ghātayed rājā sarvān pratigatān itaḥ
vadhenāpratirūpeṇa śreyān mṛtyur ihaiva naḥ
25 na cāhaṃ yauvarājyena sugrīveṇābhiṣecitaḥ
narendreṇābhiṣikto 'smi rāmeṇākliṣṭakarmaṇā
26 sa pūrvaṃ baddhavairo māṃ rājā dṛṣṭvā vyatikramam
ghātayiṣyati daṇḍena tīkṣṇena kṛtaniścayaḥ
27 kiṃ me suhṛdbhir vyasanaṃ paśyadbhir jīvitāntare
ihaiva prāyam āsiṣye puṇye sāgararodhasi
28 etac chrutvā kumāreṇa yuvarājena bhāṣitam
sarve te vānaraśreṣṭhāḥ karuṇaṃ vākyam abruvan
29 tīkṣṇaḥ prakṛtyā sugrīvaḥ priyāsaktaś ca rāghavaḥ
adṛṣṭāyāṃ ca vaidehyāṃ dṛṣṭvāsmāṃś ca samāgatān
30 rāghavapriyakāmārthaṃ ghātayiṣyaty asaṃśayam
na kṣamaṃ cāparāddhānāṃ gamanaṃ svāmipārśvataḥ
31 plavaṃgamānāṃ tu bhayārditānāṃ; śrutvā vacas tāra idaṃ babhāṣe
alaṃ viṣādena bilaṃ praviśya; vasāma sarve yadi rocate vaḥ
32 idaṃ hi māyā vihitaṃ sudurgamaṃ; prabhūtavṛkṣodakabhojyapeyam
ihāsti no naiva bhayaṃ puraṃdarān; na rāghavād vānararājato 'pi vā
33 śrutvāṅgadasyāpi vaco 'nukūlam; ūcuś ca sarve harayaḥ pratītāḥ
yathā na hanyema tathāvidhānam; asaktam adyaiva vidhīyatāṃ naḥ

Next: Chapter 53