Sacred Texts
Hinduism
Index
Book 4 Index
Previous
Next
The Ramayana Book 4
Chapter 64
1
tato 'ṅgadavacaḥ śrutvā sarve te vānarottamāḥ
svaṃ svaṃ gatau samutsāham āhus tatra yathākramam
2
gajo gavākṣo gavayaḥ śarabho gandhamādanaḥ
maindaś ca dvividaś caiva suṣeṇo jāmbavāṃs tathā
3
ābabhāṣe gajas tatra plaveyaṃ daśayojanam
gavākṣo yojanāny āha gamiṣyāmīti viṃśatim
4
gavayo vānaras tatra vānarāṃs tān uvāca ha
triṃśataṃ tu gamiṣyāmi yojanānāṃ plavaṃgamāḥ
5
śarabho vānaras tatra vānarāṃs tān uvāca ha
catvāriṃśad gamiṣyāmi yojanānāṃ na saṃśayaḥ
6
vānarāṃs tu mahātejā abravīd gandhamādanaḥ
yojanānāṃ gamiṣyāmi pañcāśat tu na saṃśayaḥ
7
maindas tu vānaras tatra vānarāṃs tān uvāca ha
yojanānāṃ paraṃ ṣaṣṭim ahaṃ plavitum utsahe
8
tatas tatra mahātejā dvividaḥ pratyabhāṣata
gamiṣyāmi na saṃdehaḥ saptatiṃ yojanāny aham
9
suṣeṇas tu hariśreṣṭhaḥ proktavān kapisattamān
aśītiṃ yojanānāṃ tu plaveyaṃ plavagarṣabhāḥ
10
teṣāṃ kathayatāṃ tatra sarvāṃs tān anumānya ca
tato vṛddhatamas teṣāṃ jāmbavān pratyabhāṣata
11
pūrvam asmākam apy āsīt kaś cid gatiparākramaḥ
te vayaṃ vayasaḥ pāram anuprāptāḥ sma sāmpratam
12
kiṃ tu naivaṃ gate śakyam idaṃ kāryam upekṣitum
yad arthaṃ kapirājaś ca rāmaś ca kṛtaniścayau
13
sāmprataṃ kālabhedena yā gatis tāṃ nibodhata
navatiṃ yojanānāṃ tu gamiṣyāmi na saṃśayaḥ
14
tāṃś ca sarvān hariśreṣṭhāñ jāmbavān punar abravīt
na khalv etāvad evāsīd gamane me parākramaḥ
15
mayā mahābalaiś caiva yajñe viṣṇuḥ sanātanaḥ
pradakṣiṇīkṛtaḥ pūrvaṃ kramamāṇas trivikramaḥ
16
sa idānīm ahaṃ vṛddhaḥ plavane mandavikramaḥ
yauvane ca tadāsīn me balam apratimaṃ paraiḥ
17
saṃpraty etāvatīṃ śaktiṃ gamane tarkayāmy aham
naitāvatā ca saṃsiddhiḥ kāryasyāsya bhaviṣyati
18
athottaram udārārtham abravīd aṅgadas tadā
anumānya mahāprājño jāmbavantaṃ mahākapim
19
aham etad gamiṣyāmi yojanānāṃ śataṃ mahat
nivartane tu me śaktiḥ syān na veti na niścitam
20
tam uvāca hariśreṣṭho jāmbavān vākyakovidaḥ
jñāyate gamane śaktis tava haryṛkṣasattama
21
kāmaṃ śatasahasraṃ vā na hy eṣa vidhir ucyate
yojanānāṃ bhavāñ śakto gantuṃ pratinivartitum
22
na hi preṣayitā tata svāmī preṣyaḥ kathaṃ cana
bhavatāyaṃ janaḥ sarvaḥ preṣyaḥ plavagasattama
23
bhavān kalatram asmākaṃ svāmibhāve vyavasthitaḥ
svāmī kalatraṃ sainyasya gatir eṣā paraṃtapa
24
tasmāt kalatravat tāta pratipālyaḥ sadā bhavān
api caitasya kāryasya bhavān mūlam ariṃdama
25
mūlam arthasya saṃrakṣyam eṣa kāryavidāṃ nayaḥ
mūle hi sati sidhyanti guṇāḥ puṣpaphalādayaḥ
26
tad bhavān asyā kāryasya sādhane satyavikramaḥ
buddhivikramasaṃpanno hetur atra paraṃtapaḥ
27
guruś ca guruputraś ca tvaṃ hi naḥ kapisattama
bhavantam āśritya vayaṃ samarthā hy arthasādhane
28
uktavākyaṃ mahāprājñaṃ jāmbavantaṃ mahākapiḥ
pratyuvācottaraṃ vākyaṃ vālisūnur athāṅgadaḥ
29
yadi nāhaṃ gamiṣyāmi nānyo vānarapuṃgavaḥ
punaḥ khalv idam asmābhiḥ kāryaṃ prāyopaveśanam
30
na hy akṛtvā haripateḥ saṃdeśaṃ tasya dhīmataḥ
tatrāpi gatvā prāṇānāṃ paśyāmi parirakṣaṇam
31
sa hi prasāde cātyarthaṃ kope ca harir īśvaraḥ
atītya tasya saṃdeśaṃ vināśo gamane bhavet
32
tad yathā hy asya kāryasya na bhavaty anyathā gatiḥ
tad bhavān eva dṛṣṭārthaḥ saṃcintayitum arhati
33
so 'ṅgadena tadā vīraḥ pratyuktaḥ plavagarṣabhaḥ
jāmbavān uttaraṃ vākyaṃ provācedaṃ tato 'ṅgadam
34
asya te vīra kāryasya na kiṃ cit parihīyate
eṣa saṃcodayāmy enaṃ yaḥ kāryaṃ sādhayiṣyati
35
tataḥ pratītaṃ plavatāṃ variṣṭham; ekāntam āśritya sukhopaviṣṭam
saṃcodayām āsa haripravīro; haripravīraṃ hanumantam eva
Next: Chapter 65