Sacred Texts  Hinduism  Index  Book 4 Index  Previous  Next 

The Ramayana Book 4

Chapter 58

1 tatas tad amṛtāsvādaṃ gṛdhrarājena bhāṣitam
niśamya vadato hṛṣṭās te vacaḥ plavagarṣabhāḥ
2 jāmbavān vai hariśreṣṭhaḥ saha sarvaiḥ plavaṃgamaiḥ
bhūtalāt sahasotthāya gṛdhrarājānam abravīt
3 kva sītā kena vā dṛṣṭā ko vā harati maithilīm
tad ākhyātu bhavān sarvaṃ gatir bhava vanaukasām
4 ko dāśarathibāṇānāṃ vajraveganipātinām
svayaṃ lakṣmaṇam uktānāṃ na cintayati vikramam
5 sa harīn prītisaṃyuktān sītā śrutisamāhitān
punar āśvāsayan prīta idaṃ vacanam abravīt
6 śrūyatām iha vaidehyā yathā me haraṇaṃ śrutam
yena cāpi mamākhyātaṃ yatra cāyatalocanā
7 aham asmin girau durge bahuyojanam āyate
cirān nipatito vṛddhaḥ kṣīṇaprāṇaparākramaḥ
8 taṃ mām evaṃgataṃ putraḥ supārśvo nāma nāmataḥ
āhāreṇa yathākālaṃ bibharti patatāṃ varaḥ
9 tīkṣṇakāmās tu gandharvās tīkṣṇakopā bhujaṃgamāḥ
mṛgāṇāṃ tu bhayaṃ tīkṣṇaṃ tatas tīkṣṇakṣudhā vayam
10 sa kadā cit kṣudhārtasya mama cāhārakāṅkṣiṇaḥ
gatasūryo 'hani prāpto mama putro hy anāmiṣaḥ
11 sa mayā vṛddhabhāvāc ca kopāc ca paribhartsitaḥ
kṣutpipāsā parītena kumāraḥ patatāṃ varaḥ
12 sa mamāhārasaṃrodhāt pīḍitaḥ prītivardhanaḥ
anumānya yathātattvam idaṃ vacanam abravīt
13 ahaṃ tāta yathākālam āmiṣārthī kham āplutaḥ
mahendrasya girer dvāram āvṛtya ca samāsthitaḥ
14 tatra sattvasahasrāṇāṃ sāgarāntaracāriṇām
panthānam eko 'dhyavasaṃ saṃniroddhum avāṅmukhaḥ
15 tatra kaś cin mayā dṛṣṭaḥ sūryodayasamaprabhām
striyam ādāya gacchan vai bhinnāñjanacayopamaḥ
16 so 'ham abhyavahārārthī tau dṛṣṭvā kṛtaniścayaḥ
tena sāmnā vinītena panthānam abhiyācitaḥ
17 na hi sāmopapannānāṃ prahartā vidyate kva cit
nīceṣv api janaḥ kaś cit kim aṅga bata madvidhaḥ
18 sa yātas tejasā vyoma saṃkṣipann iva vegataḥ
athāhaṃ khe carair bhūtair abhigamya sabhājitaḥ
19 diṣṭyā jīvasi tāteti abruvan māṃ maharṣayaḥ
kathaṃ cit sakalatro 'sau gatas te svasty asaṃśayam
20 evam uktas tato 'haṃ taiḥ siddhaiḥ paramaśobhanaiḥ
sa ca me rāvaṇo rājā rakṣasāṃ prativeditaḥ
21 haran dāśarather bhāryāṃ rāmasya janakātmajām
bhraṣṭābharaṇakauśeyāṃ śokavegaparājitām
22 rāmalakṣmaṇayor nāma krośantīṃ muktamūrdhajām
eṣa kālātyayas tāvad iti vākyavidāṃ varaḥ
23 etam arthaṃ samagraṃ me supārśvaḥ pratyavedayat
tac chrutvāpi hi me buddhir nāsīt kā cit parākrame
24 apakṣo hi kathaṃ pakṣī karma kiṃ cid upakramet
yat tu śakyaṃ mayā kartuṃ vāgbuddhiguṇavartinā
25 śrūyatāṃ tat pravakṣyāmi bhavatāṃ pauruṣāśrayam
vāṅmatibhyāṃ hi sārveṣāṃ kariṣyāmi priyaṃ hi vaḥ
yad dhi dāśaratheḥ kāryaṃ mama tan nātra saṃśayaḥ
26 te bhavanto matiśreṣṭhā balavanto manasvinaḥ
sahitāḥ kapirājena devair api durāsadāḥ
27 rāmalakṣmaṇabāṇāś ca niśitāḥ kaṅkapatriṇaḥ
trayāṇām api lokānāṃ paryāptās trāṇanigrahe
28 kāmaṃ khalu daśagrīvas tejobalasamanvitaḥ
bhavatāṃ tu samarthānāṃ na kiṃ cid api duṣkaram
29 tad alaṃ kālasaṃgena kriyatāṃ buddhiniścayaḥ
na hi karmasu sajjante buddhimanto bhavadvidhāḥ

Next: Chapter 59