Sacred Texts
Hinduism
Index
Book 6 Index
Previous
Next
The Ramayana Book 6
Chapter 22
1
tatas tam akṣobhyabalaṃ laṅkāyāṃ nṛpateś caraḥ
suvele rāghavaṃ śaile niviṣṭaṃ pratyavedayan
2
cārāṇāṃ rāvaṇaḥ śrutvā prāptaṃ rāmaṃ mahābalam
jātodvego 'bhavat kiṃ cit sacivāṃś cedam abravīt
3
mantriṇaḥ śīghram āyāntu sarve vai susamāhitāḥ
ayaṃ no mantrakālo hi saṃprāpta iva rākṣasāḥ
4
tasya tac chāsanaṃ śrutvā mantriṇo 'bhyāgaman drutam
tataḥ saṃmantrayām āsa sacivai rākṣasaiḥ saha
5
mantrayitvā sa durdharṣaḥ kṣamaṃ yat samanantaram
visarjayitvā sacivān praviveśa svam ālayam
6
tato rākṣasam āhūya vidyujjihvaṃ mahābalam
māyāvidaṃ mahāmāyaḥ prāviśad yatra maithilī
7
vidyujjihvaṃ ca māyājñam abravīd rākṣasādhipaḥ
mohayiṣyāmahe sītāṃ māyayā janakātmajām
8
śiro māyāmayaṃ gṛhya rāghavasya niśācara
māṃ tvaṃ samupatiṣṭhasva mahac ca saśaraṃ dhanuḥ
9
evam uktas tathety āha vidyujjihvo niśācaraḥ
tasya tuṣṭo 'bhavad rājā pradadau ca vibhūṣaṇam
10
aśokavanikāyāṃ tu praviveśa mahābalaḥ
tato dīnām adainyārhāṃ dadarśa dhanadānujaḥ
adhomukhīṃ śokaparām upaviṣṭāṃ mahītale
11
bhartāram eva dhyāyantīm aśokavanikāṃ gatām
upāsyamānāṃ ghorābhī rākṣasībhir adūrataḥ
12
upasṛtya tataḥ sītāṃ praharṣan nāma kīrtayan
idaṃ ca vacanaṃ dhṛṣṭam uvāca janakātmajām
13
sāntvyamānā mayā bhadre yam upāśritya valgase
khara hantā sa te bhartā rāghavaḥ samare hataḥ
14
chinnaṃ te sarvato mūlaṃ darpas te nihato mayā
vyasanenātmanaḥ sīte mama bhāryā bhaviṣyasi
15
alpapuṇye nivṛttārthe mūḍhe paṇḍitamānini
śṛṇu bhartṛbadhaṃ sīte ghoraṃ vṛtravadhaṃ yathā
16
samāyātaḥ samudrāntaṃ māṃ hantuṃ kila rāghavaḥ
vānarendrapraṇītena balena mahatā vṛtaḥ
17
saṃniviṣṭaḥ samudrasya tīram āsādya dakṣiṇam
balena mahatā rāmo vrajaty astaṃ divākare
18
athādhvani pariśrāntam ardharātre sthitaṃ balam
sukhasuptaṃ samāsādya cāritaṃ prathamaṃ caraiḥ
19
tat prahastapraṇītena balena mahatā mama
balam asya hataṃ rātrau yatra rāmaḥ sulakṣmaṇaḥ
20
paṭṭasān parighān khaḍgāṃś cakrān daṇḍān mahāyasān
bāṇajālāni śūlāni bhāsvarān kūṭamudgarān
21
yaṣṭīś ca tomarān prāsaṃś cakrāṇi musalāni ca
udyamyodyamya rakṣobhir vānareṣu nipātitāḥ
22
atha suptasya rāmasya prahastena pramāthinā
asaktaṃ kṛtahastena śiraś chinnaṃ mahāsinā
23
vibhīṣaṇaḥ samutpatya nigṛhīto yadṛcchayā
diśaḥ pravrājitaḥ sarvair lakṣmaṇaḥ plavagaiḥ saha
24
sugrīvo grīvayā śete bhagnayā plavagādhipaḥ
nirastahanukaḥ śete hanūmān rākṣasair hataḥ
25
jāmbavān atha jānubhyām utpatan nihato yudhi
paṭṭasair bahubhiś chinno nikṛttaḥ pādapo yathā
26
maindaś ca dvividaś cobhau nihatau vānararṣabhau
niḥśvasantau rudantau ca rudhireṇa samukṣitau
27
asinābhyāhataś chinno madhye ripuniṣūdanaḥ
abhiṣṭanati medinyāṃ panasaḥ panaso yathā
28
nārācair bahubhiś chinnaḥ śete daryāṃ darīmukhaḥ
kumudas tu mahātejā niṣkūjan sāyakair hataḥ
29
aṅgado bahubhiś chinnaḥ śarair āsādya rākṣasaiḥ
pātito rudhirodgārī kṣitau nipatito 'ṅgadaḥ
30
harayo mathitā nāgai rathajālais tathāpare
śāyitā mṛditās tatra vāyuvegair ivāmbudāḥ
31
pradrutāś ca pare trastā hanyamānā jaghanyataḥ
abhidrutās tu rakṣobhiḥ siṃhair iva mahādvipāḥ
32
sāgare patitāḥ ke cit ke cid gaganam āśritāḥ
ṛkṣā vṛkṣān upārūḍhā vānarais tu vimiśritāḥ
33
sāgarasya ca tīreṣu śaileṣu ca vaneṣu ca
piṅgākṣās te virūpākṣair bahubhir bahavo hatāḥ
34
evaṃ tava hato bhartā sasainyo mama senayā
kṣatajārdraṃ rajodhvastam idaṃ cāsyāhṛtaṃ śiraḥ
35
tataḥ paramadurdharṣo rāvaṇo rākṣaseśvaraḥ
sītāyām upaśṛṇvantyāṃ rākṣasīm idam abravīt
36
rākṣasaṃ krūrakarmāṇaṃ vidyujjihvaṃ tvam ānaya
yena tad rāghavaśiraḥ saṃgrāmāt svayam āhṛtam
37
vidyujjihvas tato gṛhya śiras tat saśarāsanam
praṇāmaṃ śirasā kṛtvā rāvaṇasyāgrataḥ sthitaḥ
38
tam abravīt tato rājā rāvaṇo rākṣasaṃ sthitam
vidyujjihvaṃ mahājihvaṃ samīpaparivartinam
39
agrataḥ kuru sītāyāḥ śīghraṃ dāśaratheḥ śiraḥ
avasthāṃ paścimāṃ bhartuḥ kṛpaṇā sādhu paśyatu
40
evam uktaṃ tu tad rakṣaḥ śiras tat priyadarśanam
upanikṣipya sītāyāḥ kṣipram antaradhīyata
41
rāvaṇaś cāpi cikṣepa bhāsvaraṃ kārmukaṃ mahat
triṣu lokeṣu vikhyātaṃ sītām idam uvāca ha
42
idaṃ tat tava rāmasya kārmukaṃ jyāsamanvitam
iha prahastenānītaṃ hatvā taṃ niśi mānuṣam
43
sa vidyujjihvena sahaiva tac chiro; dhanuś ca bhūmau vinikīrya rāvaṇaḥ
videharājasya sutāṃ yaśasvinīṃ; tato 'bravīt tāṃ bhava me vaśānugā
Next: Chapter 23