Sacred Texts
Hinduism
Index
Book 6 Index
Previous
Next
The Ramayana Book 6
Chapter 41
1
teṣāṃ sutumulaṃ śabdaṃ vānarāṇāṃ tarasvinām
nardatāṃ rākṣasaiḥ sārdhaṃ tadā śuśrāva rāvaṇaḥ
2
snigdhagambhīranirghoṣaṃ śrutvā sa ninadaṃ bhṛśam
sacivānāṃ tatas teṣāṃ madhye vacanam abravīt
3
yathāsau saṃprahṛṣṭānāṃ vānarāṇāṃ samutthitaḥ
bahūnāṃ sumahān nādo meghānām iva garjatām
4
vyaktaṃ sumahatī prītir eteṣāṃ nātra saṃśayaḥ
tathā hi vipulair nādaiś cukṣubhe varuṇālayaḥ
5
tau tu baddhau śarais tīṣkṇair bhrātarau rāmalakṣmaṇau
ayaṃ ca sumahān nādaḥ śaṅkāṃ janayatīva me
6
etat tu vacanaṃ coktvā mantriṇo rākṣaseśvaraḥ
uvāca nairṛtāṃs tatra samīpaparivartinaḥ
7
jñāyatāṃ tūrṇam etaṣāṃ sarveṣāṃ vanacāriṇām
śokakāle samutpanne harṣakāraṇam utthitam
8
tathoktās tena saṃbhrāntāḥ prākāram adhiruhya te
dadṛśuḥ pālitāṃ senāṃ sugrīveṇa mahātmanā
9
tau ca muktau sughoreṇa śarabandhena rāghavau
samutthitau mahābhāgau viṣeduḥ prekṣya rākṣasāḥ
10
saṃtrastahṛdayā sarve prākārād avaruhya te
viṣaṇṇavadanāḥ sarve rākṣasendram upasthitāḥ
11
tad apriyaṃ dīnamukhā rāvaṇasya niśācarāḥ
kṛtsnaṃ nivedayām āsur yathāvad vākyakovidāḥ
12
yau tāv indrajitā yuddhe bhrātarau rāmalakṣmaṇau
nibaddhau śarabandhena niṣprakampabhujau kṛtau
13
vimuktau śarabandhena tau dṛśyete raṇājire
pāśān iva gajāu chittvā gajendrasamavikramau
14
tac chrutvā vacanaṃ teṣāṃ rākṣasendro mahābalaḥ
cintāśokasamākrānto viṣaṇṇavadano 'bravīt
15
ghorair dattavarair baddhau śarair āśīviṣomapaiḥ
amoghaiḥ sūryasaṃkāśaiḥ pramathyendrajitā yudhi
16
tam astrabandham āsādya yadi muktau ripū mama
saṃśayastham idaṃ sarvam anupaśyāmy ahaṃ balam
17
niṣphalāḥ khalu saṃvṛttāḥ śarā vāsukitejasaḥ
ādattaṃ yais tu saṃgrāme ripūṇāṃ mama jīvitam
18
evam uktvā tu saṃkruddho niśvasann urago yathā
abravīd rakṣasāṃ madhye dhūmrākṣaṃ nāma rākasaṃ
19
balena mahatā yukto rakṣasāṃ bhīmakarmaṇām
tvaṃ vadhāyābhiniryāhi rāmasya saha vānaraiḥ
20
evam uktas tu dhūmrākṣo rākṣasendreṇa dhīmatā
kṛtvā praṇāmaṃ saṃhṛṣṭo nirjagāma nṛpālayāt
21
abhiniṣkramya taddvāraṃ balādhyakṣam uvāca ha
tvarayasva balaṃ tūrṇaṃ kiṃ cireṇa yuyutsataḥ
22
dhūmrākṣasya vacaḥ śrutvā balādhyakṣo balānugaḥ
balam udyojayām āsa rāvaṇasyājñayā drutam
23
te baddhaghaṇṭā balino ghorarūpā niśācarāḥ
vinardamānāḥ saṃhṛṣṭā dhūmrākṣaṃ paryavārayan
24
vividhāyudhahastāś ca śūlamudgarapāṇayaḥ
gadābhiḥ paṭṭasair daṇḍair āyasair musalair bhṛśam
25
parighair bhiṇḍipālaiś ca bhallaiḥ prāsaiḥ paraśvadhaiḥ
niryayū rākṣasā ghorā nardanto jaladā yathā
26
rathaiḥ kavacinas tv anye dhvajaiś ca samalaṃkṛtaiḥ
suvarṇajālavihitaiḥ kharaiś ca vividhānanaiḥ
27
hayaiḥ paramaśīghraiś ca gajendraiś ca madotkaṭaiḥ
niryayū rākṣasavyāghrā vyāghrā iva durāsadāḥ
28
vṛkasiṃhamukhair yuktaṃ kharaiḥ kanakabhūṣaṇaiḥ
āruroha rathaṃ divyaṃ dhūmrākṣaḥ kharanisvanaḥ
29
sa niryāto mahāvīryo dhūmrākṣo rākṣasair vṛtaḥ
prahasan paścimadvāraṃ hanūmān yatra yūthapaḥ
30
prayāntaṃ tu mahāghoraṃ rākṣasaṃ bhīmadarśanam
antarikṣagatāḥ krūrāḥ śakunāḥ pratyavārayan
31
rathaśīrṣe mahābhīmo gṛdhraś ca nipapāta ha
dhvajāgre grathitāś caiva nipetuḥ kuṇapāśanāḥ
32
rudhirārdro mahāñ śvetaḥ kabandhaḥ patito bhuvi
visvaraṃ cotsṛjan nādaṃ dhūmrākṣasya samīpataḥ
33
vavarṣa rudhiraṃ devaḥ saṃcacāla ca medinī
pratilomaṃ vavau vāyur nirghātasamanisvanaḥ
timiraughāvṛtās tatra diśaś ca na cakāśire
34
sa tūtpātāṃs tato dṛṣṭvā rākṣasānāṃ bhayāvahān
prādurbhūtān sughorāṃś ca dhūmrākṣo vyathito 'bhavat
35
tataḥ subhīmo bahubhir niśācarair; vṛto 'bhiniṣkramya raṇotsuko balī
dadarśa tāṃ rāghavabāhupālitāṃ; samudrakalpāṃ bahuvānarīṃ camūm
Next: Chapter 42