Sacred Texts  Hinduism  Index  Book 6 Index  Previous  Next 

The Ramayana Book 6

Chapter 47

1 tasmin hate rākṣasasainyapāle; plavaṃgamānām ṛṣabheṇa yuddhe
bhīmāyudhaṃ sāgaratulyavegaṃ; pradudruve rākṣasarājasainyam
2 gatvā tu rakṣo'dhipateḥ śaśaṃsuḥ; senāpatiṃ pāvakasūnuśastam
tac cāpi teṣāṃ vacanaṃ niśamya; rakṣo'dhipaḥ krodhavaśaṃ jagāma
3 saṃkhye prahastaṃ nihataṃ niśamya; śokārditaḥ krodhaparītacetāḥ
uvāca tān nairṛtayodhamukhyān; indro yathā cāmarayodhamukhyān
4 nāvajñā ripave kāryā yair indrabalasūdanaḥ
sūditaḥ sainyapālo me sānuyātraḥ sakuñjaraḥ
5 so 'haṃ ripuvināśāya vijayāyāvicārayan
svayam eva gamiṣyāmi raṇaśīrṣaṃ tad adbhutam
6 adya tad vānarānīkaṃ rāmaṃ ca sahalakṣmaṇam
nirdahiṣyāmi bāṇaughair vanaṃ dīptair ivāgnibhiḥ
7 sa evam uktvā jvalanaprakāśaṃ; rathaṃ turaṃgottamarājiyuktam
prakāśamānaṃ vapuṣā jvalantaṃ; samārurohāmararājaśatruḥ
8 sa śaṅkhabherīpaṭaha praṇādair; āsphoṭitakṣveḍitasiṃhanādaiḥ
puṇyaiḥ stavaiś cāpy abhipūjyamānas; tadā yayau rākṣasarājamukhyaḥ
9 sa śailajīmūtanikāśa rūpair; māṃsāśanaiḥ pāvakadīptanetraiḥ
babhau vṛto rākṣasarājamukhyair; bhūtair vṛto rudra ivāmareśaḥ
10 tato nagaryāḥ sahasā mahaujā; niṣkramya tad vānarasainyam ugram
mahārṇavābhrastanitaṃ dadarśa; samudyataṃ pādapaśailahastam
11 tad rākṣasānīkam atipracaṇḍam; ālokya rāmo bhujagendrabāhuḥ
vibhīṣaṇaṃ śastrabhṛtāṃ variṣṭham; uvāca senānugataḥ pṛthuśrīḥ
12 nānāpatākādhvajaśastrajuṣṭaṃ; prāsāsiśūlāyudhacakrajuṣṭam
sainyaṃ nagendropamanāgajuṣṭaṃ; kasyedam akṣobhyam abhīrujuṣṭam
13 tatas tu rāmasya niśamya vākyaṃ; vibhīṣaṇaḥ śakrasamānavīryaḥ
śaśaṃsa rāmasya balapravekaṃ; mahātmanāṃ rākṣasapuṃgavānām
14 yo 'sau gajaskandhagato mahātmā; navoditārkopamatāmravaktraḥ
prakampayan nāgaśiro 'bhyupaiti hy; akampanaṃ tv enam avehi rājan
15 yo 'sau rathastho mṛgarājaketur; dhūnvan dhanuḥ śakradhanuḥprakāśam
karīva bhāty ugravivṛttadaṃṣṭraḥ; sa indrajin nāma varapradhānaḥ
16 yaś caiṣa vindhyāstamahendrakalpo; dhanvī rathastho 'tiratho 'tivīryaḥ
visphārayaṃś cāpam atulyamānaṃ; nāmnātikāyo 'tivivṛddhakāyaḥ
17 yo 'sau navārkoditatāmracakṣur; āruhya ghaṇṭāninadapraṇādam
gajaṃ kharaṃ garjati vai mahātmā; mahodaro nāma sa eṣa vīraḥ
18 yo 'sau hayaṃ kāñcanacitrabhāṇḍam; āruhya saṃdhyābhragiriprakāśam
prāsaṃ samudyamya marīcinaddhaṃ; piśāca eṣāśanitulyavegaḥ
19 yaś caiṣa śūlaṃ niśitaṃ pragṛhya; vidyutprabhaṃ kiṃkaravajravegam
vṛṣendram āsthāya giriprakāśam; āyāti so 'sau triśirā yaśasvī
20 asau ca jīmūtanikāśa rūpaḥ; kumbhaḥ pṛthuvyūḍhasujātavakṣāḥ
samāhitaḥ pannagarājaketur; visphārayan bhāti dhanur vidhūnvan
21 yaś caiṣa jāmbūnadavajrajuṣṭaṃ; dīptaṃ sadhūmaṃ parighaṃ pragṛhya
āyāti rakṣobalaketubhūtaḥ; so 'sau nikumbho 'dbhutaghorakarmā
22 yaś caiṣa cāpāsiśaraughajuṣṭaṃ; patākinaṃ pāvakadīptarūpam
rathaṃ samāsthāya vibhāty udagro; narāntako 'sau nagaśṛṅgayodhī
23 yaś caiṣa nānāvidhaghorarūpair; vyāghroṣṭranāgendramṛgendravaktraiḥ
bhūtair vṛto bhāti vivṛttanetraiḥ; so 'sau surāṇām api darpahantā
24 yatraitad indupratimaṃ vibhātic; chattraṃ sitaṃ sūkṣmaśalākam agryam
atraiṣa rakṣo'dhipatir mahātmā; bhūtair vṛto rudra ivāvabhāti
25 asau kirīṭī calakuṇḍalāsyo; nāgendravindhyopamabhīmakāyaḥ
mahendravaivasvatadarpahantā; rakṣo'dhipaḥ sūrya ivāvabhāti
26 pratyuvāca tato rāmo vibhīṣaṇam ariṃdamam
aho dīpto mahātejā rāvaṇo rākṣaseśvaraḥ
27 āditya iva duṣprekṣyo raśmibhir bhāti rāvaṇaḥ
suvyaktaṃ lakṣaye hy asya rūpaṃ tejaḥsamāvṛtam
28 devadānavavīrāṇāṃ vapur naivaṃvidhaṃ bhavet
yādṛśaṃ rākṣasendrasya vapur etat prakāśate
29 sarve parvatasaṃkāśāḥ sarve parvatayodhinaḥ
sarve dīptāyudhadharā yodhaś cāsya mahaujasaḥ
30 bhāti rākṣasarājo 'sau pradīptair bhīmavikramaiḥ
bhūtaiḥ parivṛtas tīkṣṇair dehavadbhir ivāntakaḥ
31 evam uktvā tato rāmo dhanur ādāya vīryavān
lakṣmaṇānucaras tasthau samuddhṛtya śarottamam
32 tataḥ sa rakṣo'dhipatir mahātmā; rakṣāṃsi tāny āha mahābalāni
dvāreṣu caryāgṛhagopureṣu; sunirvṛtās tiṣṭhata nirviśaṅkāḥ
33 visarjayitvā sahasā tatas tān; gateṣu rakṣaḥsu yathāniyogam
vyadārayad vānarasāgaraughaṃ; mahājhaṣaḥ pūrmam ivārṇavaugham
34 tam āpatantaṃ sahasā samīkṣya; dīpteṣucāpaṃ yudhi rākṣasendram
mahat samutpāṭya mahīdharāgraṃ; dudrāva rakṣo'dhipatiṃ harīśaḥ
35 tac chailaśṛṅgaṃ bahuvṛkṣasānuṃ; pragṛhya cikṣepa niśācarāya
tam āpatantaṃ sahasā samīkṣya; bibheda bāṇais tapanīyapuṅkhaiḥ
36 tasmin pravṛddhottamasānuvṛkṣe; śṛṅge vikīrṇe patite pṛthivyām
mahāhikalpaṃ śaram antakābhaṃ; samādade rākṣasalokanāthaḥ
37 sa taṃ gṛhītvānilatulyavegaṃ; savisphuliṅgajvalanaprakāśam
bāṇaṃ mahendrāśanitulyavegaṃ; cikṣepa sugrīvavadhāya ruṣṭaḥ
38 sa sāyako rāvaṇabāhumuktaḥ; śakrāśaniprakhyavapuḥ śitāgraḥ
sugrīvam āsādya bibheda vegād; guheritā kraucam ivograśaktiḥ
39 sa sāyakārto viparītacetāḥ; kūjan pṛthivyāṃ nipapāta vīraḥ
taṃ prekṣya bhūmau patitaṃ visaṃjmaṃ; neduḥ prahṛṣṭā yudhi yātudhānāḥ
40 tato gavākṣo gavayaḥ sudaṃṣṭras; tatharṣabho jyotimukho nalaś ca
śailān samudyamya vivṛddhakāyāḥ; pradudruvus taṃ prati rākṣasendram
41 teṣāṃ prahārān sa cakāra meghān; rakṣo'dhipo bāṇagaṇaiḥ śitāgraiḥ
tān vānarendrān api bāṇajālair; bibheda jāmbūnadacitrapuṅkhaiḥ
42 te vānarendrās tridaśāribāṇair; bhinnā nipetur bhuvi bhīmarūpāḥ
tatas tu tad vānarasainyam ugraṃ; pracchādayām āsa sa bāṇajālaiḥ
43 te vadhyamānāḥ patitāgryavīrā; nānadyamānā bhayaśalyaviddhāḥ
śākhāmṛgā rāvaṇasāyakārtā; jagmuḥ śaraṇyaṃ śaraṇaṃ sma rāmam
44 tato mahātmā sa dhanur dhanuṣmān; ādāya rāmaḥ saharā jagāma
taṃ lakṣmaṇaḥ prāñjalir abhyupetya; uvāca vākyaṃ paramārthayuktam
45 kāmam āryaḥ suparyāpto vadhāyāsya durātmanaḥ
vidhamiṣyāmy ahaṃ nīcam anujānīhi māṃ vibho
46 tam abravīn mahātejā rāmaḥ satyaparākramaḥ
gaccha yatnaparaś cāpi bhava lakṣmaṇa saṃyuge
47 rāvaṇo hi mahāvīryo raṇe 'dbhutaparākramaḥ
trailokyenāpi saṃkruddho duṣprasahyo na saṃśayaḥ
48 tasya cchidrāṇi mārgasva svacchidrāṇi ca gopaya
cakṣuṣā dhanuṣā yatnād rakṣātmānaṃ samāhitaḥ
49 rāghavasya vacaḥ śrutvā saṃpariṣvajya pūjya ca
abhivādya tato rāmaṃ yayau saumitrir āhavam
50 sa rāvaṇaṃ vāraṇahastabāhur; dadarśa dīptodyatabhīmacāpam
pracchādayantaṃ śaravṛṣṭijālais; tān vānarān bhinnavikīrṇadehān
51 tam ālokya mahātejā hanūmān mārutātmajā
nivārya śarajālāni pradudrāva sa rāvaṇam
52 rathaṃ tasya samāsādya bhujam udyamya dakṣiṇam
trāsayan rāvaṇaṃ dhīmān hanūmān vākyam abravīt
53 devadānavagandharvā yakṣāś ca saha rākṣasaiḥ
avadhyatvāt tvayā bhagnā vānarebhyas tu te bhayam
54 eṣa me dakṣiṇo bāhuḥ pañcaśākhaḥ samudyataḥ
vidhamiṣyati te dehād bhūtātmānaṃ ciroṣitam
55 śrutvā hanūmato vākyaṃ rāvaṇo bhīmavikramaḥ
saṃraktanayanaḥ krodhād idaṃ vacanam abravīt
56 kṣipraṃ prahara niḥśaṅkaṃ sthirāṃ kīrtim avāpnuhi
tatas tvāṃ jñātivikrāntaṃ nāśayiṣyāmi vānara
57 rāvaṇasya vacaḥ śrutvā vāyusūnur vaco 'bravīt
prahṛtaṃ hi mayā pūrvam akṣaṃ smara sutaṃ tava
58 evam ukto mahātejā rāvaṇo rākṣaseśvaraḥ
ājaghānānilasutaṃ talenorasi vīryavān
59 sa talābhihatas tena cacāla ca muhur muhuḥ
ājaghānābhisaṃkruddhas talenaivāmaradviṣam
60 tatas talenābhihato vānareṇa mahātmanā
daśagrīvaḥ samādhūto yathā bhūmicale 'calaḥ
61 saṃgrāme taṃ tathā dṛṣṭva rāvaṇaṃ talatāḍitam
ṛṣayo vānarāḥ siddhā nedur devāḥ sahāsurāḥ
62 athāśvasya mahātejā rāvaṇo vākyam abravīt
sādhu vānaravīryeṇa ślāghanīyo 'si me ripuḥ
63 rāvaṇenaivam uktas tu mārutir vākyam abravīt
dhig astu mama vīryaṃ tu yat tvaṃ jīvasi rāvaṇa
64 sakṛt tu praharedānīṃ durbuddhe kiṃ vikatthase
tatas tvāṃ māmako muṣṭir nayiṣyāmi yathākṣayam
tato mārutivākyena krodhas tasya tadājvalat
65 saṃraktanayano yatnān muṣṭim udyamya dakṣiṇam
pātayām āsa vegena vānarorasi vīryavān
hanūmān vakṣasi vyūdhe saṃcacāla hataḥ punaḥ
66 vihvalaṃ taṃ tadā dṛṣṭvā hanūmantaṃ mahābalam
rathenātirathaḥ śīghraṃ nīlaṃ prati samabhyagāt
67 pannagapratimair bhīmaiḥ paramarmātibhedibhiḥ
śarair ādīpayām āsa nīlaṃ haricamūpatim
68 sa śaraughasamāyasto nīlaḥ kapicamūpatiḥ
kareṇaikena śailāgraṃ rakṣo'dhipataye 'sṛjat
69 hanūmān api tejasvī samāśvasto mahāmanāḥ
viprekṣamāṇo yuddhepsuḥ saroṣam idam abravīt
70 nīlena saha saṃyuktaṃ rāvaṇaṃ rākṣaseśvaram
anyena yudhyamānasya na yuktam abhidhāvanam
71 rāvaṇo 'pi mahātejās tac chṛṅgaṃ saptabhiḥ śaraiḥ
ājaghāna sutīkṣṇāgrais tad vikīrṇaṃ papāta ha
72 tad vikīrṇaṃ gireḥ śṛṅgaṃ dṛṣṭvā haricamūpatiḥ
kālāgnir iva jajvāla krodhena paravīrahā
73 so 'śvakarṇān dhavān sālāṃś cūtāṃś cāpi supuṣpitān
anyāṃś ca vividhān vṛkṣān nīlaś cikṣepa saṃyuge
74 sa tān vṛkṣān samāsādya praticiccheda rāvaṇaḥ
abhyavarṣat sughoreṇa śaravarṣeṇa pāvakim
75 abhivṛṣṭaḥ śaraugheṇa megheneva mahācalaḥ
hrasvaṃ kṛtvā tadā rūpaṃ dhvajāgre nipapāta ha
76 pāvakātmajam ālokya dhvajāgre samavasthitam
jajvāla rāvaṇaḥ krodhāt tato nīlo nanāda ha
77 dhvajāgre dhanuṣaś cāgre kirīṭāgre ca taṃ harim
lakṣmaṇo 'tha hanūmāṃś ca dṛṣṭvā rāmaś ca vismitāḥ
78 rāvaṇo 'pi mahātejāḥ kapilāghavavismitaḥ
astram āhārayām āsa dīptam āgneyam adbhutam
79 tatas te cukruśur hṛṣṭā labdhalakṣyāḥ plavaṃgamāḥ
nīlalāghavasaṃbhrāntaṃ dṛṣṭvā rāvaṇam āhave
80 vānarāṇāṃ ca nādena saṃrabdho rāvaṇas tadā
saṃbhramāviṣṭahṛdayo na kiṃ cit pratyapadyata
81 āgneyenātha saṃyuktaṃ gṛhītvā rāvaṇaḥ śaram
dhvajaśīrṣasthitaṃ nīlam udaikṣata niśācaraḥ
82 tato 'bravīn mahātejā rāvaṇo rākṣaseśvaraḥ
kape lāghavayukto 'si māyayā parayānayā
83 jīvitaṃ khalu rakṣasva yadi śaknoṣi vānara
tāni tāny ātmarūpāṇi sṛjase tvam anekaśaḥ
84 tathāpi tvāṃ mayā muktaḥ sāyako 'straprayojitaḥ
jīvitaṃ parirakṣantaṃ jīvitād bhraṃśayiṣyati
85 evam uktvā mahābāhū rāvaṇo rākṣaseśvaraḥ
saṃdhāya bāṇam astreṇa camūpatim atāḍayat
86 so 'strayuktena bāṇena nīlo vakṣasi tāḍitaḥ
nirdahyamānaḥ sahasā nipapāta mahītale
87 pitṛmāhātmya saṃyogād ātmanaś cāpi tejasā
jānubhyām apatad bhūmau na ca prāṇair vyayujyata
88 visaṃjñaṃ vānaraṃ dṛṣṭvā daśagrīvo raṇotsukaḥ
rathenāmbudanādena saumitrim abhidudruve
89 tam āha saumitrir adīnasattvo; visphārayantaṃ dhanur aprameyam
anvehi mām eva niśācarendra; na vānarāṃs tvaṃ prati yoddhum arhasi
90 sa tasya vākyaṃ paripūrṇaghoṣaṃ; jyāśabdam ugraṃ ca niśamya rājā
āsādya saumitrim avasthitaṃ taṃ; kopānvitaṃ vākyam uvāca rakṣaḥ
91 diṣṭyāsi me rāghava dṛṣṭimārgaṃ; prāpto 'ntagāmī viparītabuddhiḥ
asmin kṣaṇe yāsyasi mṛtyudeśaṃ; saṃsādyamāno mama bāṇajālaiḥ
92 tam āha saumitrir avismayāno; garjantam udvṛttasitāgradaṃṣṭram
rājan na garjanti mahāprabhāvā; vikatthase pāpakṛtāṃ variṣṭha
93 jānāmi vīryaṃ tava rākṣasendra; balaṃ pratāpaṃ ca parākramaṃ ca
avasthito 'haṃ śaracāpapāṇir; āgaccha kiṃ moghavikatthanena
94 sa evam uktaḥ kupitaḥ sasarja; rakṣo'dhipaḥ saptaśarān supuṅkhān
tāṁl lakṣmaṇaḥ kāñcanacitrapuṅkhaiś; ciccheda bāṇair niśitāgradhāraiḥ
95 tān prekṣamāṇaḥ sahasā nikṛttān; nikṛttabhogān iva pannagendrān
laṅkeśvaraḥ krodhavaśaṃ jagāma; sasarja cānyān niśitān pṛṣatkān
96 sa bāṇavarṣaṃ tu vavarṣa tīvraṃ; rāmānujaḥ kārmukasaṃprayuktam
kṣurārdhacandrottamakarṇibhallaiḥ; śarāṃś ca ciccheda na cukṣubhe ca
97 sa lakṣmaṇaś cāśu śarāñ śitāgrān; mahendravajrāśanitulyavegān
saṃdhāya cāpe jvalanaprakāśān; sasarja rakṣo'dhipater vadhāya
98 sa tān praciccheda hi rākṣasendraś; chittvā ca tāṁl lakṣmaṇam ājaghāna
śareṇa kālāgnisamaprabheṇa; svayambhudattena lalāṭadeśe
99 sa lakṣmaṇo rāvaṇasāyakārtaś; cacāla cāpaṃ śithilaṃ pragṛhya
punaś ca saṃjñāṃ pratilabhya kṛcchrāc; ciccheda cāpaṃ tridaśendraśatroḥ
100 nikṛttacāpaṃ tribhir ājaghāna; bāṇais tadā dāśarathiḥ śitāgraiḥ
sa sāyakārto vicacāla rājā; kṛcchrāc ca saṃjñāṃ punar āsasāda
101 sa kṛttacāpaḥ śaratāḍitaś ca; svedārdragātro rudhirāvasiktaḥ
jagrāha śaktiṃ samudagraśaktiḥ; svayambhudattāṃ yudhi devaśatruḥ
102 sa tāṃ vidhūmānalasaṃnikāśāṃ; vitrāsanīṃ vānaravāhinīnām
cikṣepa śaktiṃ tarasā jvalantīṃ; saumitraye rākṣasarāṣṭranāthaḥ
103 tām āpatantīṃ bharatānujo 'strair; jaghāna bāṇaiś ca hutāgnikalpaiḥ
tathāpi sā tasya viveśa śaktir; bhujāntaraṃ dāśarather viśālam
104 śaktyā brāmyā tu saumitris tāḍitas tu stanāntare
viṣṇor acintyaṃ svaṃ bhāgam ātmānaṃ pratyanusmarat
105 tato dānavadarpaghnaṃ saumitriṃ devakaṇṭakaḥ
taṃ pīḍayitvā bāhubhyām aprabhur laṅghane 'bhavat
106 himavān mandaro merus trailokyaṃ vā sahāmaraiḥ
śakyaṃ bhujābhyām uddhartuṃ na saṃkhye bharatānujaḥ
107 athainaṃ vaiṣṇavaṃ bhāgaṃ mānuṣaṃ deham āsthitam
visaṃjñaṃ lakṣmaṇaṃ dṛṣṭvā rāvaṇo vismito 'bhavat
108 atha vāyusutaḥ kruddho rāvaṇaṃ samabhidravat
ājaghānorasi kruddho vajrakalpena muṣṭinā
109 tena muṣṭiprahāreṇa rāvaṇo rākṣaseśvaraḥ
jānubhyām apatad bhūmau cacāla ca papāta ca
110 visaṃjñaṃ rāvaṇaṃ dṛṣṭvā samare bhīmavikramam
ṛṣayo vānarāś caiva nedur devāḥ savāsavāḥ
111 hanūmān api tejasvī lakṣmaṇaṃ rāvaṇārditam
anayad rāghavābhyāśaṃ bāhubhyāṃ parigṛhya tam
112 vāyusūnoḥ suhṛttvena bhaktyā paramayā ca saḥ
śatrūṇām aprakampyo 'pi laghutvam agamat kapeḥ
113 taṃ samutsṛjya sā śaktiḥ saumitriṃ yudhi durjayam
rāvaṇasya rathe tasmin sthānaṃ punar upāgamat
114 rāvaṇo 'pi mahātejāḥ prāpya saṃjñāṃ mahāhave
ādade niśitān bāṇāñ jagrāha ca mahad dhanuḥ
115 āśvastaś ca viśalyaś ca lakṣmaṇaḥ śatrusūdanaḥ
viṣṇor bhāgam amīmāṃsyam ātmānaṃ pratyanusmaran
116 nipātitamahāvīrāṃ vānarāṇāṃ mahācamūm
rāghavas tu raṇe dṛṣṭvā rāvaṇaṃ samabhidravat
117 athainam upasaṃgamya hanūmān vākyam abravīt
mama pṛṣṭhaṃ samāruhya rakṣasaṃ śāstum arhasi
118 tac chrutvā rāghavo vākyaṃ vāyuputreṇa bhāṣitam
ārohat sahasā śūro hanūmantaṃ mahākapim
rathasthaṃ rāvaṇaṃ saṃkhye dadarśa manujādhipaḥ
119 tam ālokya mahātejāḥ pradudrāva sa rāghavaḥ
vairocanam iva kruddho viṣṇur abhyudyatāyudhaḥ
120 jyāśabdam akarot tīvraṃ vajraniṣpeṣanisvanam
girā gambhīrayā rāmo rākṣasendram uvāca ha
121 tiṣṭha tiṣṭha mama tvaṃ hi kṛtvā vipriyam īdṛśam
kva nu rākṣasaśārdūla gato mokṣam avāpsyasi
122 yadīndravaivasvata bhāskarān vā; svayambhuvaiśvānaraśaṃkarān vā
gamiṣyasi tvaṃ daśa vā diśo vā; tathāpi me nādya gato vimokṣyase
123 yaś caiṣa śaktyābhihatas tvayādya; icchan viṣādaṃ sahasābhyupetaḥ
sa eṣa rakṣogaṇarāja mṛtyuḥ; saputradārasya tavādya yuddhe
124 rāghavasya vacaḥ śrutvā rākṣasendro mahākapim
ājaghāna śarais tīkṣṇaiḥ kālānalaśikhopamaiḥ
125 rākṣasenāhave tasya tāḍitasyāpi sāyakaiḥ
svabhāvatejoyuktasya bhūyas tejo vyavardhata
126 tato rāmo mahātejā rāvaṇena kṛtavraṇam
dṛṣṭvā plavagaśārdūlaṃ krodhasya vaśam eyivān
127 tasyābhisaṃkramya rathaṃ sacakraṃ; sāśvadhvajacchatramahāpatākam
sasārathiṃ sāśaniśūlakhaḍgaṃ; rāmaḥ praciccheda śaraiḥ supuṅkhaiḥ
128 athendraśatruṃ tarasā jaghāna; bāṇena vajrāśanisaṃnibhena
bhujāntare vyūḍhasujātarūpe; vajreṇa meruṃ bhagavān ivendraḥ
129 yo vajrapātāśanisaṃnipātān; na cukṣubhe nāpi cacāla rājā
sa rāmabāṇābhihato bhṛśārtaś; cacāla cāpaṃ ca mumoca vīraḥ
130 taṃ vihvalantaṃ prasamīkṣya rāmaḥ; samādade dīptam athārdhacandram
tenārkavarṇaṃ sahasā kirīṭaṃ; ciccheda rakṣo'dhipater mahātmāḥ
131 taṃ nirviṣāśīviṣasaṃnikāśaṃ; śāntārciṣaṃ sūryam ivāprakāśam
gataśriyaṃ kṛttakirīṭakūṭam; uvāca rāmo yudhi rākṣasendram
132 kṛtaṃ tvayā karma mahat subhīmaṃ; hatapravīraś ca kṛtas tvayāham
tasmāt pariśrānta iti vyavasya; na tvaṃ śarair mṛtyuvaśaṃ nayāmi
133 sa evam ukto hatadarpaharṣo; nikṛttacāpaḥ sa hatāśvasūtaḥ
śarārditaḥ kṛttamahākirīṭo; viveśa laṅkāṃ sahasā sma rājā
134 tasmin praviṣṭe rajanīcarendre; mahābale dānavadevaśatrau
harīn viśalyān sahalakṣmaṇena; cakāra rāmaḥ paramāhavāgre
135 tasmin prabhagne tridaśendraśatrau; surāsurā bhūtagaṇā diśaś ca
sasāgarāḥ sarṣimahoragāś ca; tathaiva bhūmyambucarāś ca hṛṣṭāḥ

Next: Chapter 48