Sacred Texts
Hinduism
Index
Book 6 Index
Previous
Next
The Ramayana Book 6
Chapter 62
1
tato 'bravīn mahātejāḥ sugrīvo vānarādhipaḥ
arthyaṃ vijāpayaṃś cāpi hanūmantaṃ mahābalam
2
yato hataḥ kumbhakarṇaḥ kumārāś ca niṣūditāḥ
nedānīim upanirhāraṃ rāvaṇo dātum arhati
3
ye ye mahābalāḥ santi laghavaś ca plavaṃgamāḥ
laṅkām abhyutpatantv āśu gṛhyolkāḥ plavagarṣabhāḥ
4
tato 'staṃ gata āditye raudre tasmin niśāmukhe
laṅkām abhimukhāḥ solkā jagmus te plavagarṣabhāḥ
5
ulkāhastair harigaṇaiḥ sarvataḥ samabhidrutāḥ
ārakṣasthā virūpākṣāḥ sahasā vipradudruvuḥ
6
gopurāṭṭa pratolīṣu caryāsu vividhāsu ca
prāsādeṣu ca saṃhṛṣṭāḥ sasṛjus te hutāśanam
7
teṣāṃ gṛhasahasrāṇi dadāha hutabhuk tadā
āvāsān rākṣasānāṃ ca sarveṣāṃ gṛhamedhinām
8
hemacitratanutrāṇāṃ sragdāmāmbaradhāriṇām
sīdhupānacalākṣāṇāṃ madavihvalagāminām
9
kāntālambitavastrāṇāṃ śatrusaṃjātamanyunām
gadāśūlāsi hastānāṃ khādatāṃ pibatām api
10
śayaneṣu mahārheṣu prasuptānāṃ priyaiḥ saha
trastānāṃ gacchatāṃ tūrṇaṃ putrān ādāya sarvataḥ
11
teṣāṃ gṛhasahasrāṇi tadā laṅkānivāsinām
adahat pāvakas tatra jajvāla ca punaḥ punaḥ
12
sāravanti mahārhāṇi gambhīraguṇavanti ca
hemacandrārdhacandrāṇi candraśālonnatāni ca
13
ratnacitragavākṣāṇi sādhiṣṭhānāni sarvaśaḥ
maṇividrumacitrāṇi spṛśantīva ca bhāskaram
14
krauñcabarhiṇavīṇānāṃ bhūṣaṇānāṃ ca nisvanaiḥ
nāditāny acalābhāni veśmāny agnir dadāha saḥ
15
jvalanena parītāni toraṇāni cakāśire
vidyudbhir iva naddhāni meghajālāni gharmage
16
vimāneṣu prasuptāś ca dahyamānā varāṅganāḥ
tyaktābharaṇasaṃyogā hāhety uccair vicukruśaḥ
17
tatra cāgniparītāni nipetur bhavanāny api
vajrivajrahatānīva śikharāṇi mahāgireḥ
18
tāni nirdahyamānāni dūrataḥ pracakāśire
himavacchikharāṇīva dīptauṣadhivanāni ca
19
harmyāgrair dahyamānaiś ca jvālāprajvalitair api
rātrau sā dṛśyate laṅkā puṣpitair iva kiṃśukaiḥ
20
hastyadhyakṣair gajair muktair muktaiś ca turagair api
babhūva laṅkā lokānte bhrāntagrāha ivārṇavaḥ
21
aśvaṃ muktaṃ gajo dṛṣṭvā kac cid bhīto 'pasarpati
bhīto bhītaṃ gajaṃ dṛṣṭvā kva cid aśvo nivartate
22
sā babhūva muhūrtena haribhir dīpitā purī
lokasyāsya kṣaye ghore pradīpteva vasuṃdharā
23
nārī janasya dhūmena vyāptasyoccair vineduṣaḥ
svano jvalanataptasya śuśruve daśayojanam
24
pradagdhakāyān aparān rākṣasān nirgatān bahiḥ
sahasābhyutpatanti sma harayo 'tha yuyutsavaḥ
25
udghuṣṭaṃ vānarāṇāṃ ca rākṣasānāṃ ca nisvanaḥ
diśo daśa samudraṃ ca pṛthivīṃ cānvanādayat
26
viśalyau tu mahātmānau tāv ubhau rāmalakṣmaṇau
asaṃbhrāntau jagṛhatus tāv ubhau dhanuṣī vare
27
tato visphārayāṇasya rāmasya dhanur uttamam
babhūva tumulaḥ śabdo rākṣasānāṃ bhayāvahaḥ
28
aśobhata tadā rāmo dhanur visphārayan mahat
bhagavān iva saṃkruddho bhavo vedamayaṃ dhanuḥ
29
vānarodghuṣṭaghoṣaś ca rākṣasānāṃ ca nisvanaḥ
jyāśabdaś cāpi rāmasya trayaṃ vyāpa diśo daśa
30
tasya kārmukamuktaiś ca śarais tatpuragopuram
kailāsaśṛṅgapratimaṃ vikīrṇam apatad bhuvi
31
tato rāmaśarān dṛṣṭvā vimāneṣu gṛheṣu ca
saṃnāho rākṣasendrāṇāṃ tumulaḥ samapadyata
32
teṣāṃ saṃnahyamānānāṃ siṃhanādaṃ ca kurvatām
śarvarī rākṣasendrāṇāṃ raudrīva samapadyata
33
ādiṣṭā vānarendrās te sugrīveṇa mahātmanā
āsannā dvāram āsādya yudhyadhvaṃ plavagarṣabhāḥ
34
yaś ca vo vitathaṃ kuryāt tatra tatra vyavasthitaḥ
sa hantavyo 'bhisaṃplutya rājaśāsanadūṣakaḥ
35
teṣu vānaramukhyeṣu dīptolkojjvalapāṇiṣu
sthiteṣu dvāram āsādya rāvaṇaṃ manyur āviśat
36
tasya jṛmbhitavikṣepād vyāmiśrā vai diśo daśa
rūpavān iva rudrasya manyur gātreṣv adṛśyata
37
sa nikumbhaṃ ca kumbhaṃ ca kumbhakarṇātmajāv ubhau
preṣayām āsa saṃkruddho rākṣasair bahubhiḥ saha
38
śaśāsa caiva tān sarvān rākṣasān rākṣaseśvaraḥ
rākṣasā gacchatātraiva siṃhanādaṃ ca nādayan
39
tatas tu coditās tena rākṣasā jvalitāyudhāḥ
laṅkāyā niryayur vīrāḥ praṇadantaḥ punaḥ punaḥ
40
bhīmāśvarathamātaṃgaṃ nānāpatti samākulam
dīptaśūlagadākhaḍgaprāsatomarakārmukam
41
tad rākṣasabalaṃ ghoraṃ bhīmavikramapauruṣam
dadṛśe jvalitaprāsaṃ kiṅkiṇīśatanāditam
42
hemajālācitabhujaṃ vyāveṣṭitaparaśvadham
vyāghūrṇitamahāśastraṃ bāṇasaṃsaktakārmukam
43
gandhamālyamadhūtsekasaṃmodita mahānilam
ghoraṃ śūrajanākīrṇaṃ mahāmbudharanisvanam
44
taṃ dṛṣṭvā balam āyāntaṃ rākṣasānāṃ sudāruṇam
saṃcacāla plavaṃgānāṃ balam uccair nanāda ca
45
javenāplutya ca punas tad rākṣasabalaṃ mahat
abhyayāt pratyaribalaṃ pataṃga iva pāvakam
46
teṣāṃ bhujaparāmarśavyāmṛṣṭaparighāśani
rākṣasānāṃ balaṃ śreṣṭhaṃ bhūyastaram aśobhata
47
tathaivāpy apare teṣāṃ kapīnām asibhiḥ śitaiḥ
pravīrān abhito jaghnur ghorarūpā niśācarāḥ
48
ghnantam anyaṃ jaghānānyaḥ pātayantam apātayat
garhamāṇaṃ jagarhānye daśantam apare 'daśat
49
dehīty anye dadāty anyo dadāmīty aparaḥ punaḥ
kiṃ kleśayasi tiṣṭheti tatrānyonyaṃ babhāṣire
50
samudyatamahāprāsaṃ muṣṭiśūlāsisaṃkulam
prāvartata mahāraudraṃ yuddhaṃ vānararakṣasām
51
vānarān daśa sapteti rākṣasā abhyapātayan
rākṣasān daśasapteti vānarā jaghnur āhave
52
visrastakeśarasanaṃ vimuktakavacadhvajam
balaṃ rākṣasam ālambya vānarāḥ paryavārayan
Next: Chapter 63