Sacred Texts  Hinduism  Index  Book 6 Index  Previous  Next 

The Ramayana Book 6

Chapter 107

1 etac chrutvā śubhaṃ vākyaṃ rāghaveṇa subhāṣitam
idaṃ śubhataraṃ vākyaṃ vyājahāra maheśvaraḥ
2 puṣkarākṣa mahābāho mahāvakṣaḥ paraṃtapa
diṣṭyā kṛtam idaṃ karma tvayā śastrabhṛtāṃ vara
3 diṣṭyā sarvasya lokasya pravṛddhaṃ dāruṇaṃ tamaḥ
apāvṛttaṃ tvayā saṃkhye rāma rāvaṇajaṃ bhayam
4 āśvāsya bharataṃ dīnaṃ kausalyāṃ ca yaśasvinīm
kaikeyīṃ ca sumitrāṃ ca dṛṣṭvā lakṣmaṇamātaram
5 prāpya rājyam ayodhyāyāṃ nandayitvā suhṛjjanam
ikṣvākūṇāṃ kule vaṃśaṃ sthāpayitvā mahābala
6 iṣṭvā turagamedhena prāpya cānuttamaṃ yaśaḥ
brāhmaṇebhyo dhanaṃ dattvā tridivaṃ gantum arhasi
7 eṣa rājā vimānasthaḥ pitā daśarathas tava
kākutstha mānuṣe loke gurus tava mahāyaśāḥ
8 indralokaṃ gataḥ śrīmāṃs tvayā putreṇa tāritaḥ
lakṣmaṇena saha bhrātrā tvam enam abhivādaya
9 mahādevavacaḥ śrutvā kākutsthaḥ sahalakṣmaṇaḥ
vimānaśikharasthasya praṇāmam akarot pituḥ
10 dīpyamānaṃ svayāṃ lakṣmyā virajo'mbaradhāriṇam
lakṣmaṇena saha bhrātrā dadarśa pitaraṃ prabhuḥ
11 harṣeṇa mahatāviṣṭo vimānastho mahīpatiḥ
prāṇaiḥ priyataraṃ dṛṣṭvā putraṃ daśarathas tadā
12 āropyāṅkaṃ mahābāhur varāsanagataḥ prabhuḥ
bāhubhyāṃ saṃpariṣvajya tato vākyaṃ samādade
13 na me svargo bahumataḥ saṃmānaś ca surarṣibhiḥ
tvayā rāma vihīnasya satyaṃ pratiśṛṇomi te
14 kaikeyyā yāni coktāni vākyāni vadatāṃ vara
tava pravrājanārthāni sthitāni hṛdaye mama
15 tvāṃ tu dṛṣṭvā kuśalinaṃ pariṣvajya salakṣmaṇam
adya duḥkhād vimukto 'smi nīhārād iva bhāskaraḥ
16 tārito 'haṃ tvayā putra suputreṇa mahātmanā
aṣṭāvakreṇa dharmātmā tārito brāhmaṇo yathā
17 idānīṃ ca vijānāmi yathā saumya sureśvaraiḥ
vadhārthaṃ rāvaṇasyeha vihitaṃ puruṣottamam
18 siddhārthā khalu kausalyā yā tvāṃ rāma gṛhaṃ gatam
vanān nivṛttaṃ saṃhṛṣṭā drakṣyate śatrusūdana
19 siddhārthāḥ khalu te rāma narā ye tvāṃ purīṃ gatam
jalārdram abhiṣiktaṃ ca drakṣyanti vasudhādhipam
20 anuraktena balinā śucinā dharmacāriṇā
iccheyaṃ tvām ahaṃ draṣṭuṃ bharatena samāgatam
21 caturdaśasamāḥ saumya vane niryāpitās tvayā
vasatā sītayā sārdhaṃ lakṣmaṇena ca dhīmatā
22 nivṛttavanavāso 'si pratijñā saphalā kṛtā
rāvaṇaṃ ca raṇe hatvā devās te paritoṣitāḥ
23 kṛtaṃ karma yaśaḥ ślāghyaṃ prāptaṃ te śatrusūdana
bhrātṛbhiḥ saha rājyastho dīrgham āyur avāpnuhi
24 iti bruvāṇaṃ rājānaṃ rāmaḥ prāñjalir abravīt
kuru prasādaṃ dharmajña kaikeyyā bharatasya ca
25 saputrāṃ tvāṃ tyajāmīti yad uktā kaikayī tvayā
sa śāpaḥ kaikayīṃ ghoraḥ saputrāṃ na spṛśet prabho
26 sa tatheti mahārājo rāmam uktvā kṛtāñjalim
lakṣmaṇaṃ ca pariṣvajya punar vākyam uvāca ha
27 rāmaṃ śuśrūṣatā bhaktyā vaidehyā saha sītayā
kṛtā mama mahāprītiḥ prāptaṃ dharmaphalaṃ ca te
28 dharmaṃ prāpsyasi dharmajña yaśaś ca vipulaṃ bhuvi
rāme prasanne svargaṃ ca mahimānaṃ tathaiva ca
29 rāmaṃ śuśrūṣa bhadraṃ te sumitrānandavardhana
rāmaḥ sarvasya lokasya śubheṣv abhirataḥ sadā
30 ete sendrās trayo lokāḥ siddhāś ca paramarṣayaḥ
abhigamya mahātmānam arcanti puruṣottamam
31 etat tad uktam avyaktam akṣaraṃ brahmanirmitam
devānāṃ hṛdayaṃ saumya guhyaṃ rāmaḥ paraṃtapaḥ
32 avāptaṃ dharmacaraṇaṃ yaśaś ca vipulaṃ tvayā
rāmaṃ śuśrūṣatā bhaktyā vaidehyā saha sītayā
33 sa tathoktvā mahābāhur lakṣmaṇaṃ prāñjaliṃ sthitam
uvāca rājā dharmātmā vaidehīṃ vacanaṃ śubham
34 kartavyo na tu vaidehi manyus tyāgam imaṃ prati
rāmeṇa tvadviśuddhyarthaṃ kṛtam etad dhitaiṣiṇā
35 na tvaṃ subhru samādheyā patiśuśrūvaṇaṃ prati
avaśyaṃ tu mayā vācyam eṣa te daivataṃ param
36 iti pratisamādiśya putrau sītāṃ tathā snuṣām
indralokaṃ vimānena yayau daśaratho jvalan


Next: Chapter 108